Analiza 1

Kada se penzionisati? Sve o odlasku u penziju na jednom mestu

Od novembra ove godine očekuje se povećanje penzija, najveće do sada.

Izvor: B92.net četvrtak, 29.09.2022. | 14:36 -> 14:36

Tweet

Podeli

Prosečna penzija bi sledeće godine trebalo da iznosi više od 310 evra; Foto: Ruslan Huzau/Shutterstock

Uz opšte informacije o odlasku u penziju, evo šta to zapravo znači.

Najavljena povećanja penzija

Predsednik Aleksandar Vučić je još u junu ove godine najavio povećanje penzija od ukupno 19 odsto do 2023. godine. Naveo je da će prvo povećanje biti krajem ove godine, i drugo od 1. januara naredne godine.

Prvo povećanje se očekuje 1. novembra i biće 9 odsto.

Ovo sve znači da bi prosečna penzija u Srbiji sledeće godine trebalo da iznosi čak i više od 310 evra.

Minimalna i prosečna penzija u Srbiji

Izračunajte sami kolika bi vam bila penzija; Foto: Depositphotos/AndrewLozovyi

Prosečna penzija u Srbiji je u julu 2022. godine iznosila 30.925 dinara što je, u poređenju sa istim mesecom prošle godine, za oko 1.500 dinara više. Minimalna penzija iznosi oko 17.000 dinara.

Penzija je veća što je veća zarada u odnosu na prosečnu platu u zemlji i što je više godina staža osiguranja.

Prema računici, svi koji su 40 godina radili za minimalac danas mogu računati na penziju od oko 18.000 dinara. Danas je minimalac oko 35.000 dinara, ranijih godina bio je i mnogo manji, a ove najmanje plate u Srbiji najčešće su imali i imaju trgovci, ugostitelji, radnici u proizvodnji...

Za nekoga ko je 40 godina zarađivao 50.000 dinara, danas bi penzija bila 27.000 dinara. Takođe, za platu od 70.000 dinara dobijla bi se penzija od oko 38.000 dinara, a za zaradu od 90.000 dinara tokom 40 godina staža, može se očekivati penzija od oko 50.000 dinara.

Visina penzije, praktično, jednaka je proizvodu ličnog i opšteg boda.

Da bismo došli do ličnog boda, moramo da izračunamo lični koeficijent. Do njega dolazimo kada svaku našu godišnju zaradu podelimo sa prosečnim republičkim zaradama u odgovarajućim godinama, a onda zbir dobijenih iznosa podelimo sa godinama staža.

Od 1. 1. 1970. do 2002. godine zarada se uzima u neto iznosu, a od 2003. u bruto iznosu. Kad znamo koliki nam je koeficijent, njega množimo sa godinama staža i dobijamo lični bod. Na kraju dobijeni iznos pomnožimo sa opštim bodom koji od januara 2022. godine iznosi 909 dinara.

Uslovi za penziju 2022. godine

Od 2022. godine, važe nova pravila za penzionisanje; Foto: Depositphotos/pressmaster

Od 2022. godine, važe nova pravila za penzionisanje, koja se tiču žena, dok su uslovi za odlazak u starosnu penziju muškaraca ostali isti.

Ove godine, žene u starosnu penziju mogu sa 63 godine i četiri meseca života, umesto 63 godine i dva meseca, koliko je bilo potrebno da imaju za penzionisanje u 2021. godini. Potreban broj godina radnog staža ostaje isti i iznosi minimum 15 godina.

Uslovi za starosnu penziju žena će se povećavati svake godine za dva meseca, sve dok se 2032. ne popenje na 65 godina života i tako se izjednači sa trenutnim uslovom za muškarce.

Dakle, muškarac može ostvariti pravo na starosnu penziju (1) sa 65 godina života i najmanje 15 godina staža osiguranja ili (2) sa 45 godina staža osiguranja, bez obzira na godine života.

Žene ostvaruju pravo na starosnu penziju (1) sa 63 godine i četri meseca života i najmanje 15 godina staža osiguranja ili (2) sa 45 godina staža osiguranja, bez obzira na godine života.

Što se tiče prevremene starosne penzije, u 2022. godini muškarci je mogu ostvariti sa 40 godina staža osiguranja i najmanje 59 godina i šest meseci života, a žene sa 39 godina i osam meseci staža osiguranja i najmanje 59 godina života. Od 2024. godine oba pola biće izjednačena, jer će se od tada starosna granica i za žene i za muškarce pomeriti za šest meseci, odnosno na 60 godina života.

Pravo na penziju pod posebnim uslovima

Na sajtu Republičkog fonda za penzijsko i invalidsko osiguranje (PIO) se navodi da su zaposleni koji imaju pravo na penziju pod posebnim uslovima:

1) policijski službenici – uniformisana ovlašćena službena lica i policijski službenici koji rade na posebno složenim, specifičnim, odnosno operativnim poslovima;

2) zaposleni u Ministarstvu spoljnih poslova;

3) pripadnici Bezbednosno-informativne agencije, pripadnici Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobaveštajne agencije;

4) zaposleni u Upravi za izvršenje krivičnih sankcija;

5) ovlašćena službena lica Poreske policije u smislu propisa o poreskoj administraciji;

6) profesionalna vojna lica prema propisima o Vojsci Srbije;

7) sudije raspoređene u Posebno odeljenje i Odeljenje za ratne zločine Višeg suda u Beogradu i Posebno odeljenje i Odeljenje za ratne zločine Apelacionog suda u Beogradu, Tužilac za organizovani kriminal, zamenici Tužioca za organizovani kriminal, Tužilac za ratne zločine i zamenici Tužioca za ratne zločine i

8) ostali policijski službenici.

Osiguranici navedeni u tačkama 1) do 6) stiču pravo na starosnu penziju sa najmanje 55 godina života ili ako su navršili 25 godine staža osiguranja, od čega najmanje 15 godina efektivno provedenih na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem.

Profesionalna vojna lica, policijski službenici – pripadnici specijalnih jedinica policije, Bezbednosno-informativne agencije, Vojnobezbednosne agencije i Vojnoobaveštajne agencije, kao i ostali policijski službenici ostvaruju pravo na starosnu penziju sa 53 godine života i 20 godina efektivno provedenog vremena na tim poslovima.

Što se tiče Vojske Srbije, uslovi zavise od čina. Podoficir i oficir (do čina pukovnika) ostvaruju pravo sa 53 godine života ili 40 godina staža, dok pukovnici sa 54 godine života ili 40 godina staža.

Na sajtu PIO se dalje navodi da osiguranici navedeni u tačkama 7) i 8) mogu ostvariti pravo na starosnu penziju sa navršenih najmanje 60 godina života i 25 godina staža osiguranja, od čega najmanje 15 godina efektivno provedenih na poslovima na kojima se staž osiguranja računa sa uvećanim trajanjem, u navedenim organima.

Nacionalna penzija za majke u Srbiji

Savez samostalnih sindikata Beograda (SSSB) predložio je da se ženama obezbedi nacionalna penzija. Uslov je da majka ima troje dece i 15 godina radnog staža.

Naime, žene će tek za 10 godina prvi put imati pravo na poseban staž. Tačnije, tek 2032. će moći da podnesu zahteve za utvrđivanje posebnog staža ukoliko su rodile jedno ili dvoje dece, bez obzira na to kada su deca rođena, rekli su za Politiku u Fondu za penzijsko i invalidsko osiguranje.

Važno je, dodaju, naglasiti da poseban staž nije staž osiguranja i ne može biti uslov za ostvarivanje prava na penziju, ali ulazi u penzijski staž, to jest u ukupno ostvaren staž.

Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.