Od Amerike do Indije: Ove godine premijere 8 lovaca VIDEO

Tokom ove godine, prema ranijim najavama, očekuje se premijera čak osam višenamenskih borbenih lovaca.Reč je o dva ruska, isto toliko američkih i kineskih te po jednom indijskom i švedskom lovcu koji su doživeli značajne modifikacije u odnosu na prethodne verzije.Ova godina trebalo bi da iznedri čak osam novih verzija višenamenskih lovaca sa specifičnim zadacima i to ruske, američke, kineske, indijske i švedske proizvodnje. Radi se o modernizovanim verzijama poznatih aviona, među kojima su i neki sa stealth osobinama. Svih osam aviona dolazi u kritično vreme sukoba u Ukrajini i međunarodnih trzavica u indopacifičkoj regiji pa će biti zanimljivo pratiti njihovo uvođenje u ratna vazduhoplovstva širom sveta, piše Tportal. Rusija najavila dve premijere Rusija je za ovu godinu najavila dve premijere. Prva se odnosi na modernizovani visinski lovac presretač tipa MiG-31I (Išim) koji je prošle godine trebalo da učestvuje u Paradi pobjede, ali je njegova premijera izostala jer je otkazan tradicionalni prelet nad moskovskim Crvenim trgom Eksperimentalna verzija MiG-a 31, nazvana Išim po reci koja teče kroz Rusiju i Kazahstan, razvijana je još početkom 2000-ih u saradnji projektnog ureda Mikojan, kazahstanske vlade i Moskovskog instituta za toplotne sisteme i to za lansiranje satelita. Ali taj je zajednički projekt vrlo brzo propao zbog nedostatka novca. Rusi su ipak nastavili samostalno da razvijaju novu varijantu presretača temeljenog na varijanti MiG-31D, koji na visini od 17.000 metara i pri brzini od gotovo 3 Maha ispaljuje protivsatelitski projektil 79M6 Kontakt. Verzija koja bi se trebalo da se pojavi ove godine, uz protivsatelitske projektile, može u orbitu do visine od 600 kilometara da lansira manje satelite težine do 160 kilograma. Također, MiG-31I trebalo bi, kao i prethodna verzija K, da bude sposoban da lansira hipersonične balističke rakete Kh-72M2 Kinžal, a koje postižu brzinu od 10 Maha i zahvaćaju mete udaljene do 2.000 kilometara. Iako su detalji o novoj verziji najbržeg aviona u sastavu ruskog vazduhoplovstva još nepoznanica, zasad se zna da su konstruktori ojačali vrhove krila kako bi osigurali stabilnost pri ispaljivanju projektila pri velikim brzinama. Inače, ruski MiG-ovi 31 naoružani Kinžalima u poslednje vreme učestalo gostuju u beloruskim vojnim bazama, odakle poleću u borbene misije iznad Ukrajine. Rusija u ovoj godini priprema i premijeru modernizirane verzije lovca bombardera tipa Su-34. Reč je o verziji M kojoj je NATO dao naziv Paklena patka (Hellduck), referirajući na spljošten prednji deo aviona koji podseća na pačji kljun. Prema planu Kremlja, do 2027. u sastav ruskih kozmičkih i avio-snaga trebalo bi da stigne 76 primeraka nove varijante aviona koji se u suštini temelji na opsežno modifikovanom lovcu Su-27, a nova verzija trebalo bi u potpunosti da zamijeni jurišne Su-24M. Su-34 je cenjen zbog svoje visoke izdržljivosti, snažnog paketa senzora i kompatibilnosti s nizom novijih oružanih sistema poput krstarećih projektila Kh-101 i Kh-102, čiji je domet oko 3.000 kilometara. Potonji projektil je nuklearna varijanta koja može nositi bojnu glavu težine 400 kilograma. Standard M pak dolazi s namenskim displejom za tri vrste senzora kako bi se povećala svest o situaciji, a nova varijanta navodno će poboljšati borbene sposobnosti vazduh-vazduh. Valja reći da Su-34, za razliku od Su-24, može da nosi odbrambene projektile dugog dometa poput R-27ER i R-77, što je Rusiji bitno s obzirom na sve učestalije zapadne donacije protivvazdušnih sistema koji stižu u Ukrajinu.MiG-31 Foxhound: Russia&#39;s top-tier interceptor. When MiG-31&#39;s &quot;BM&quot; variant entered service in 2009, Russian sources claimed that its Zaslon-M radar and AA-13 &quot;Axehead&quot; AAM combo could engage ballistic missiles &quot;in flight&quot;! Eat your heart out S-400.#avgeeks #aviation #Russia pic.twitter.com/XlBtXrm512&mdash; Air Power (@RealAirPower1) January 30, 2022Prvi indijski supersoničniIndija ove godine, nakon gotovo četiri decenije razvoja, predstavlja svoj prvi domaći višenamenski nadzvučni avion visokih manevarskih sposobnosti nazvan Tejas Mk-1A. On bi trebalo da zamijeni dotrajale lovce tipa MiG-21, a konstruktori iz firme Hindustan Aeronautics Ltd (HAL) tvrde da je reč o najmanjem višenamenskom supersoničnom avionu na svetu. U Tejas su ugrađene indijske komponente poput računara, integrisanog komunikacionog sistema, signalizatora radarskog ozračenja te ostali delovi domaće proizvodnje vezani za avioniku. Tejasov osnovni zadatak biće zadovoljenje domaćih potreba, a nije isključen ni izvoz za zainteresovane kupce. Među njima je Bocvana, koja namerava da zamijeni stare lake lovce F-5 u kanadskoj verziji CF-5, i Egipat, koji penzioniše svojih 100 kineskih trenažnih JL-8. Tejas je, inače, pandan pakistansko-kineskom lovcu JF-17, a u toku je testiranje njegove dvomotorne verzije namenjene za sletanje na nosač aviona. Kina za ovu godinu sprema premijeru kineskog mornaričkog lovca J-15T, zapravo modifikovane kopije ruskog palubnog lovca Su-33. Ta verzija, koja se označava slovom T, lakša je od osnovne varijante J-15, sastoji se od više kompozitnih komponentni nego prethodnik i smatra se avionom 4,5 generacije.Dve kineske stealth premijereJ-15T se može pohvaliti ojačanim krilnim nosačima za novije kineske projektile i novijim senzorima koji najverovatnije uključuju radar s elektronskim skeniranjem, a koji zamenjuje stariju, mehaničku jedinicu. Novi tip može da nosi najnapredniji kineski borbeni projektil kratkog dometa PL-10 dok je prethodna varijanta mogla lansirati samo stariji PL-8, uz napomenu da je PL-10 puno smrtonosniji od PL-8 jer se može lansirati čim pilot vidi cilj, a vrlo ga je teško izbeći zahvaljujući izuzetnoj manevarskoj sposobnosti i naprednom infracrvenom navođenju. To bi ujedno moglo da znači da nadograđeni J-15T koristi ranije spomenuti aktivni elektronički skenirani radarski sistem, koji omogućava korišćenje najnaprednijih kineskih projektila vazduh-vazduh izvan vizualnog dometa PL-15. Takođe je ojačan prednji stajni trap radi lakšeg katapultiranja s nosača aviona. Najmnogoljudnija vojska na svetu ove godine dobija i poboljšanu verziju dvomotornog lovca za postizanje nadmoći u vazduhu sa sposobnošću preciznih napada. Radi se o modelu J-20B Moćni zmaj s vektorom potiska, stealth sposobnosti i AESA radarom. Prema najavama, Moćni zmaj trebalo da bude naoružan projektilima vazduh-vazduh dugog dometa PL-12, PL-15 i PL-21, kao i onima kratkog dometa tipa PL-10. Opremljen je bočnim odeljcima koji se otvaraju neposredno pre ispaljivanja projektila, čime avion stiče određeni nivo tajnovitosti u akciji, kao i ispaljivanje u najkraćem mogućem vremenu. Novi model navodno nema unutrašnji automatski top ili rotirajući top, što sugeriše da nije namenjen za korišćenje u borbama kratkog dometa s drugim avionima, već za delovanje s velikih dometa putem projektila PL-15 i PL-21. Dopunske misije mogu uključivati lansiranje protivradijacijskih projektila i municije vazduh-zemlja za misije preciznih napada. Premda je većina detalja novog lovca nepoznanica, zna se da će J-20B biti opremljen Shenyangovim motorima WS-15, u potpunosti dizajniranim u Kini te izvedenima iz ranijih kineskih verzija ruskih motora. Peking ističe da je Moćni zmaj prvi kineski stealth lovac pete generacije, a Kina druga zemlja u svetu s takvim proizvodom, nakon SAD i američkih modela F-22 Raptor i F-35 Lightning II. Prema izveštajima, proizvođač Chengdu imao bi kapacitete za proizvodnju 35 primeraka J-20B godišnje i ta bi se stopa trebalo kontinuirano da se povećava do 2030. godine.China Catapult-Capable J-15T fighter jet. It will serve on CV-18 Fujian aircraft carrier. pic.twitter.com/GLZstonTWL&mdash; &#24425;&#20113;&#39321;&#27743; (@louischeung_hk) March 19, 2023Inteligentna rešenja iz ŠvedskeJedini evropski proizvođač koji sprema ovogodišnju premijeru lovca je Švedska s JAS 39 Gripenom u verziji E (jednosjed) i F (dvosjed). Radi se o sistemu namenjenom korisnicima s izraženijim pretnjama ili širim teritorijama koje treba osigurati. Proizvođač SAAB opremio je novi tip aviona sistemima za napredno elektroničko ratovanje sa sfernim pokrivanjem i najnovijom AESA radarskom tehnologijom za visoku sposobnost preživljavanja. Tu je i snažniji General Electricov motor F414G za povećan domet i sposobnost nošenja impresivnog korisnog tereta s deset učvršćivača. Ugrađen je umreženi sistem za potpunu fuziju senzora u taktičkoj jedinici radi zaslepljivanja i zbunjivanja neprijatelja, kao i intuitivna grafička konzola s veštačkom inteligencijom koja omogućava pilotu donošenje brzih i tačnih odluka. Gripen E/F je dizajniran za jednostavno održavanje koje osigurava veću dostupnost od svojih konkurenata. Može da deluje u ekstremnim klimatskim uslovima te iz raštrkanih i nepripremljenih baza na cestama ili uzletnih pista, a potrebno je manje od 20 minuta za dopunu gorivom i ponovno naoružavanje za misiju vazduh-vazduh. Inteligentno rešenje iz Švedske može da izvodi misije vazduh-vazduh, vazduh-zemlja i izviđačke misije. Nadmoć u vazduhu postiže se prenosom do sedam projektila vazduh-vazduh izvan vizuelnog dometa Meteor i dva projektila IRIS-T unutar vidljivog dometa. Takvo oružje, u kombinaciji sa sposobnošću istovremene upotrebe ofanzivnih i obrambenih sredstava, omogućuje Gripenu E otkrivanje, napad i efikasno potiskivanje ili uništavanje ciljeva. Njegova ugrađena sposobnost veštačke inteligencije, kao i dizajn kokpita, koji ima Wide Area Display (WAD), olakšavaju pilotu proces donošenja odluka i pružaju ključnu pomoć usred složene misije. WAD predstavlja informacije na jednostavan način, što podržava pilotovu sposobnost odabira, lansiranja i vođenja oružja u savršenoj koordinaciji s drugim članovima taktičke jedinice.Hrvatska ih odbila u korist RafalaAmerička firma Lockheed Martin ove godine opremiće američko i bahreinsko ratno vazduhoplovstvo novim F-16 u konfiguraciji Block 70/72. F-16V, kako se slovom označava konfiguracija, ima ugrađeni AESA radar tipa APG-83 koji omogućuje pokrivenost od 360 stepeni te skeniranje ciljeva s poboljšanom jasnoćom objekata u poređenju s klasičnim avionskim radarima i manjom potrošnjom električne energije. Takav tip radara se puno teže otkriva i ometa zbog specifičnog emitiranja radiotalasa, a ujedno omogućuje praćenje i manipulaciju više ciljeva u odnosu na klasični sistem. Verzije Block 70 i 72 imaju novo cetralno postolje displeja, modernizovan misijski računar, automatski sistem za izbegavanje sudara s tlom i mnoge druge nadogradnje. Među njima su novi stakleni kokpit s novim digitalnim višenamenskim ekranima, sofisticiran paket za samoobrambeno elektroničko ratovanje te moderniziran sistem informacione veze integrisan s pilotskom kacigom. Jedina razlika između varijanti 70 i 72 je u motorima, pri čemu prva ima motor General Electric F110, a potonja Pratt &amp; Whitney F100. Obe verzije namenjene su državama koje žele da poboljšaju svoj postojeći inventar aviona F-16 ili nisu zainteresovane za složeniji višenamenski lovac F-35. Očekuje se da će novu verziju F-16 nabaviti i Maroko, Slovačka, Bugarska, Jordan i Tajvan. Block 70/72 je bio ponuđen i Hrvatskoj, ali je ponuda odbijena u korist francuskih Rafalea. Lockheed Martin tvrdi da Block 70/72 ima radni vek konstrukcije od 12.000 sati, što je gotovo upola duže od ranijih modela F-16. Samim time, F-16V bi se mogao koristiti sve do 60-ih godina ovog ovog. Ove godine u sastav američkog ratnog vazduhoplovstva stiže i modernizovana verzija najuspešnijeg američkog taktičkog lovca presretača F-15. Radi se o tipu F-15EX koji može da nosi teže naoružanje od F-35, a opremljen je višenamenskim prikaznicima velike površine, novim radarom i sistem za elektronsko ratovanje. EX može da nosi i hipersonične projektile, što se uklapa u američku viziju budućeg mrežnog ratovanja.