Stari talas, nova publika: Pet decenija kasnije srpski film opet u Kini

Najvec&#769;i kineski festival umetničkog filma u proteklih nedelju dana prikazuje retrospektivu pod nazivom &quot;Novi jugoslovenski film - Srpski novi film&quot;. Eksluzivno za B92.net novinar Metju Skot iz Hongkonga govori o tome kako je nastao ovaj jedinstveni program.Posmatrajte to kao karakteristiku jednog razdoblja. Kada je 10. oktobra pokrenut 4. Međunarodni filmski festival Pinjao (PIIFF), dvojica muškaraca koja su sastavila njegov program &quot;Novi jugoslovenski film - Srpski novi film&quot; bila su udaljena oko 1.335 kilometara, odnosno 7.320 kilometara od drevnog severno-kineskog grada koji je bio domac&#769;in ovog događaja. Kreativni direktor PIIFF-a Marko Miler i Miroljub Vučkovic&#769; sastavili su program od devet filmova koji se prikazivao tokom protekle nedelje, i prvi put, kineskoj publici su predstavili jedinstveni i uticajni period u srpskoj kinematografiji, ponovo predstavljajuc&#769;i ove filmove svetu, nekih pet decenija nakon što su snimljeni. Ali ograničenja u vezi sa putovanjima i karantinom, usled pandemije koronavirusa, značila su da se Vučkovic&#769; vrac&#769;a kuc&#769;i u Beograd tokom trajanja festivala od 10. do 19. oktobra, dok je Miler prvo bio ušuškan u karantin u južnokineskom gradu Hangdžou, pre nego što je pojurio na sever u Pinjao u petak, kako se festival počeo bližiti kraju. &quot;To je drugačiji način rada, ali mi smo se prilagodili&quot;, rekao je Miler. &quot;Ono što smo želeli da postignemo ovim programom jesu filmovi koji bi privukli mladu publiku&quot;.&quot;Novi jugoslovenski film - Srpski novi film&quot; - koji podržavaju Filmski centar Srbije i Jugoslovenska kinoteka - obeležava prilično izuzetan period od 12 godina filmskog stvaralaštva (1961-1973) i prikazuje pokret koji u početku nije, čini se, ni znao da je to zapravo bio, kako tvrdi Vučkovic&#769;. &quot;Nije bilo ni manifesta, ni izjava. Jednostavno se dogodio - poput prolec&#769;a&quot;, poručio je iz Beograda. Dve godine su bile potrebne za sastavljanje programa, nakon što su Miler i Vučković došli na ideju da se osvetli period u srpskoj kinematografiji, malo poznat čak i savremenim filmskim poznavaocima u zemlji. Pomažuc&#769;i u sastavljanju programa za PIIFF - zajedno sa kineskim autorom i dobitnikom Zlatnog lava na Venecijanskom filmskom festivalu, Žija Žang-Kea (Mrtva priroda) - Miler je želeo da iskoristi festival kao platformu za &quot;crtanje mape novog talasa pokreta na globalnom nivou&quot; za savremenu kinesku publiku. PIIFF - održan u staroj fabrici dizel motora, u tvrđavi koja datira iz 1370. godine - prvi put je postavljen 2017. godine i sve više privlači publiku mladih filmskih stvaralaca i ljubitelja filma iz glavnog grada Pekinga, jer prvenstveno prikazuje prve ili druge filmove reditelja, proizvedene u Kini i šire. Ono što je malo poznata činjenica - izvan krugova tvrdokornih sineasta - jeste da veze između jugoslovenskog / srpskog i kineskog filma sežu duboko, još od prikazivanja filma Valter brani Sarajevo (1972) - partizanske epopeje u režiji Hajrudina Krvavca, u kojoj je Velimir &quot;Bata&quot; Živojinovic&#769; u glavnoj ulozi. Film je postao toliko popularan nakon prikazivanja da je lansirana marka piva - nazvana &quot;Valter&quot; prema glavnom junaku - a kada je Živojinovic&#769; preminuo, u 82. godini, 2016. godine, bio je hvaljen u državnim medijima. Odrastajuc&#769;i, Miler je, kao i mnogi Italijani, bio redovan posetilac jadranske obale i stekao je prijateljstva sa ljudima poput Dušana Makavejeva, prilikom ulaska u filmsku industriju i na svom putu da postane uticajni prvi čovek Venecijanskog i Rimskog filmskog festivala. Dakle, veza je uspostavljena i nastavila se kroz njegovo prijateljstvo sa Vučkovic&#769;em, kritičarom, festivalskim savetnikom i veteranom Filmskog centra Srbije. &quot;Ovi filmovi su imali veliki uticaj na mene jer su direktno odražavali duh tog vremena&quot;, rekao je Miler o programu PIIFF. &quot;U tom smislu, oni bi se zaista mogli uporediti sa ranim filmovima Šeste generacije [u Kini]. Bilo je estetskih inovacija, ali takođe i u pogledu sadržaja, bili su potpuno drugačijeg stava o etičkim i političkim opredeljenjima.Hot off the presses: Award winners from the 4th edition of PYIFF (we miss Pingyao!) the Roberto Rossellini Award for Best Film goes to Philipp Yuryev&#39;s THE WHALER BOY &amp; Best Director goes to Ivan Ikic for Oasis - both were selected for and won at @giornate pic.twitter.com/EXkwpRS1CE&mdash; IONCINEMA (@ioncinema) October 16, 2020&quot;Vec&#769;ina filmova je rađena u produkciji socijalističkih jugoslovenskih studija. Mogli bi se smatrati kritičarskim, ali stvarani su unutar socijalističkog sistema&ldquo;. Na programu &quot;Novi jugoslovenski film &ndash; Srpski novi film&quot; bili su prikazani filmovi Praznik Đorđa Kadijevic&#769;a (Gozba) iz 1967. godine, ali Vučkovic&#769; veruje da početna scena filma Dvoje (Par) Aleksandra Petrovic&#769;a iz 1961. godine, instantno odražava šta je sve bio taj &quot;talas&quot;. U filmu je mlada žena koja sa prozora gleda kako putnik trči da uhvati gradski autobus, ali mu autobus beži ispred nosa. &quot;U to vreme, bilo je neka vrsta bogohuljenja prikazati osobu koja nije uhvatila autobus, a vozač je odjurio&quot;, objasnio je Vučkovic&#769;. &quot;Ali to nije bilo upereno protiv sistema. Bilo je simbolično, ali ne i vulgarno. Malen, ali značajan pomak&quot;. Miler je održao govor iz karantina u hotelskoj sobi, gde je bio izolovan od sveta, ako ne računamo direktnu dostavu tri obroka dnevno. Ali uspostavljena je veza uživo sa PIIFF-om kako bi mogao da prati dešavanja. Stigli su izveštaji da je kineska publika pronašla dodirne tačke između filmova u retrospektivi i filmova kineskih filmskih stvaralaca koji su se pojavili posle 1990. godine, &quot;Šesta generacija&quot; koju je spomenuo Miler. &quot;Nekoliko prijatelja bilo je na projekcijama i reklo mi je da zaista mogu da osete kako temperatura raste&quot;, rekao je. &quot;Oni prepoznaju stvari koje su bile moguc&#769;e na početku Šeste generacije, izražavanje kritičkih mišljenja, ali u okvirima jedne socijalističke zemlje&quot;. Vučkovic&#769; se nada da će sada ovi filmovi - obnovljeni zahvaljujuc&#769;i produkciji Delta video - uskoro biti predstavljeni novoj generaciji srpskih filmskih stvaralaca, i ljubitelja filma. &quot;Ako razmišljate pozitivno, bic&#769;ete nagrađeni&quot;, rekao je. Ekskluzivno za B92.net iz Hongkonga Mathew Scott