Usklađivanje čula: Bolivijska fikcija porodice Ertl

Da li je posle velikih istorijskih lomova, pogotovo za one koji su bili sa pogrešne strane, moguće naći dovoljno daleko mesto i otpočeti novi život bez opasnosti da se već u sledećoj generaciji upadne u neke nove dramatične političke i društvene kovitlace? Šta učiniti sa talentom i energijom kad umetnik postane politički i ideološki nepoželjan?Rodrigo Hasbun Privrženost Oblast: Busola Broj strana: 120 ISBN: 978-86-7963-449-8 Pismo: latinica Format: 20 cm Težina: 0.16 Cena: 690,00 DINAutor: Jelena Tasić Samo su neka od pitanja koje, na primeru nemačkog planinara i snimatelja Hansa Ertla, nekadašnjeg prvog kamermana čuvene nemačke rediteljke iz Hitlerovog vremena Leni Rifenštal, otvara roman Privrženost Rodriga Hasbuna iz 2015. godine (Samizdat B92, u prevodu Nade Đermanović sa špansko, 2017), jednog od najtalentovanijih bolivijskih i latinoameričkih mladih pisaca. Dubinu ovih dilema ne umanjuje ni Hasbunova tvrdnja u kratkom predgovoru da je knjiga &quot;delo fikcije, iako je inspirisana stvarnim ličnostima i istorijskim događajima&quot;, i da kao takva &quot;ne pretenduje da bude verodostojna priča ni o jednom članu porodice Ertl, niti o bilo kome drugom ko se uz njih pojavlje u romanu&quot;. Hans Ertl (1908-2000) u doba nacizma sarađivao je sa Leni Rifenštal na nekoliko njenih propagandnih filmova, a tokom Drugog svetskog rata bio je među izabranim snimateljima koji su pratili generala Romela, što mu je donelo zvanje Romelovog fotografa. Kao i u slučaju Rifenštal, ratni poraz Nemačke značio je kraj njegove umetničke karijere u otadžbini. Zbog izopštenost iz posleratnog nemačkog društva Ertl se početkom 1955. seli s porodicom u Boliviju, ali ga ni La Paz ne drži na mestu. Počinje da snima filmove sa arheoloških i planinarskih ekspedicija. Posle snimljena dva takva dokumentarna, dugometražna filma, incident na snimanju trećeg, u kome je stradao sav snimljeni materijal, shvatio je kao poruku odozgo i stavio tačku na umetničku karijeru. Odlučio je da postane farmer, sagradio je hacijendu u Kočabambi, u istočnoj Boliviji, gde je umro u 92. godini. Priča se da je dan pred smrt od jedne od tri svojih kćeri, koja se vratila da živi u Nemačkoj, tražio da mu pošalje torbu nemačke zemlje. Njegova hacijenda, na kojoj je i sahranjen, pretvorena je u muzej. Hasbun kroz niz ličnih sećanja i svedočenja junaka piše svoju verziju bolivijskog života Ertlovih, za koji će biti sudbonosna odluka Hansa Ertla, da po bespućima amazonske prašume krene u potragu za drevnim gradom Inka Paititi, u koju uključuje i svoju decu. Ertl nije pronašao ruševine grada u kome su, prema narodnim verovanjima, Inke pokopale blago sakriveno od grabljivih konkvistadora, ali je sreo novu ljubav i promenio život, što je slomilo inače krhke porodične odnose. Hans Erl se poput duha provlači kroz svedočenja Hasunovih likova, od kojih je većina zapravo posvećena njegovoj ćerki Moniki. Fatalna po muškarce, ona iz promašenog braka sa čovekom iz dobrostojeće nemačke emigracije u Boliviji uskače u odmetnički život Če Gevarinih sledbenika posle ubistva legendarnog Čea u ovoj latinoameričkoj zemlji. Sumnja da ona stoji iza terorističkih napada ne samo u Boliviji, porodicu Ertl ponovo dovodi u izolaciju i izopštenost. Hasbunov rukopis žestok je, direktan - ogoljeni život pulsira iz svakog sećanja i svedočenja junaka o sebi i drugima. Književni kritičari ocenjuju da je &quot;čitati Hasbuna kao usklađivanje čula: navići oči na dubinu tame i uživati u iskričavosti jezika u njoj; istrenirati sluh da uhvati i najmanji šapat i da aplaudira punoći glasa&quot;. Bolivijski pisac palestinskog porekla Rodrigo Hasbun (1981) rodom je iz Kačabamba, gde je Hans Ertl proveo poslednje decenije života. Sa nekoliko knjiga priča i dva romana, Hasbun se za kratko vreme nametnuo kao jedna od videćih mladih zvezda latinoameričke književne scene i španskog jezičkog govornog područja. Za roman Mesto tela (El lugar del cuelpo) dobio je Književnu nacionalnu nagradu Santa Kruz dela Sijeta, a za Privrženost (Los Afectos) nagradu Englesko pero. Izvor: Danas.rs