Moj kvadratZabrinjavajući rezultati istraživanja: U medu tragovi radioaktivnog otpada
Nova istraživanja pokazuju da se u američkom medu još nalaze tragovi radioaktivnog otpada iz nuklearnih ispitivanja iz 50-tih i 60-tih godina prošlog veka.
Izvor: Index
Pronađene količine radioaktivnog izotopa, cezijuma-137, ispod su onih koje se smatraju štetnima za ljude, ali njihovo otkriće ipak ukazuje na to koliko su dugotrajne posledice nuklearnih eksperimenata.
"Bilo je razdoblja tokom kojih smo u atmosferi testirali stotine nuklearnih oružja", rekao je prošle godine geohemičar Jim Kaste sa univerziteta William & Mary u Williamsburgu, prenosi hrvatski portal Indeks.
Visoka količina cezijuma-137 u medu
Cezijum-137 je nusprodukt nuklearne fisije, koji se često zbog nuklearne kontaminacije okoline može naći u tragovima u prehrambenim proizvodima.
Kaste je do otkrića tragova tog izotopa u medu došao sasvim slučajno, nakon što je svojim studentima 2017. godine dao zadatak za praznike.
Kako bi im pokazao kako je radioaktivni otpad iz nuklearnih ispitivanja sredinom 20. veka i dalje prisutan u životnoj sredini, Kaste je zamolio svoje studente da donesu lokalno proizvedenu hranu iz mesta gde su proveli praznike.
Kao što je bilo i očekivano, u raznim uzorcima voća, orašastih plodova i drugih namirnica otkrivene su vrlo niske koncentracije cezijuma-137. Ali, čak je i Kaste bio iznenađen rezultatima testiranja meda koji su studenti kupili od poljoprivrednika iz Severne Karoline.
"Išao sam ponovo da merim jer sam pomislio da se nešto dogodilo sa rezervoarom ili s mojim detektorom. Nakon što sam ponovio merenje, ono je opet pokazivalo sto puta veće koncentarcije od bilo koje druge hrane", rekao je Kaste.
Kako bi shvatili zašto se u medu nalaze tako visoke koncentracije cezijuma-137, Kaste i njegovi kolege krenuli su da testiraju uzorke lokalno proizvedenog sirovog, čistog i nefiltriranog meda širom istočnog dela SAD-a.
Ostaci Hladnog rata
Od 122 testirana uzorka meda 68 je sadržalo uočljive tragove radioaktivnog izotopa, odnosno ostatke atmosferskih nuklearnih testova koje su tokom Hladnog rata provodili SAD, SSSR i druge države.
Većina detonacija zbivala se iznad Maršalskih ostrva u Tihom oceanu i Nove Zemlje, arktičkog arhipelaga na severu Rusije. Neka testiranja sprovodila su se u Novom Meksiku i Nevadi.
Stručnjaci smatraju da je kumulativni učinak preko 500 testnih detonacija oslobodio više jonizirajućeg zračenja u atmosferu nego bilo koji drugi događaj u ljudskoj istoriji.
Iako ne možemo znati koje su od svih tih eksplozija odgovorne za nuklearni otpad koji danas možemo naći u hrani širom SAD-a, stručnjaci mogu da objasne kako je taj izotop mogao toliko da se raširi, piše Science Alert.
Biljke zabunom koriste cezijum?
Visoke koncentracijue ceziuma-137 u medu, u poređenuju s drugim prehrambenim proizvodima, pokazuju da se radioaktivni otpad koncentriše na neuobičajen način. Jedan od glavnih načina na koji izotop dolazi do tla su kiše, ali uzorci meda s najvećom količinom radioaktivnog izotopa dolaze iz regija SAD-a koje nisu među onima s najviše padavina.
Umesto toga, pokazalo se da oni uzorci meda s najvišom koncentracijom cezijuma-137 dolaze iz područja SAD-a s niskom koncentracijom kalijuma u tlu, koji biljke apsorbuju kao izvor hranjivih materija.
Kalijum i cezijum dele brojne atomske sličnosti, a kad biljke u tlu siromašnom kalijumom ne uspeju da dobiju dovoljnu količinu gvožđa umesto toga apsorbovaće cezijum, čak i ako je nestabilne, radioaktivne prirode.
Na kraju radioaktivni izotop završi u biljnom nektaru, koji zatim uzimaju pčele te povećavaju njegovu koncentraciju prilikom izrade meda.
Pozitivna stvar tog istraživanja jeste to da nijedna danas registrirovana količina cezijuma-137 u hrani nije štetna za ljude. Međutim, pre nekoliko decenija taj otrovni otpad bio je svežiji i potencijalno opasniji za ljudsko zdravlje, a i za zdravlje drugih organizama.
"Ono što danas nalazimo je mali deo zračenja koji je bio prisutan tokom 1960-tih i 1970-tih i ne možemo sa sigurnošću reći ima li cezijum-137 ikakve veze s padom broja kolonija pčela", rekao je Kaste.
Možda vas zanima
Pratite nas na našoj Facebook i Instagram stranici, Twitter nalogu i uključite se u našu Viber zajednicu.
